Со оглед на глобалната тенденција во земјоделството кон одржливост, био-базираните ѓубрива се појавуваат токму како одржлива алтернатива на синтетичките ѓубрива. Користењето на органски отпад и природни материјали во био-базираните ѓубрива нуди не само еколошки прифатлива опција, туку и придонесува за здравјето на почвата и приносот на културите. Во оваа објава ќе ги разгледаме придобивките од био-базираните ѓубрива, поткрепени со точни статистички податоци и академски истражувања.

Еколошки придобивки од био-базираните ѓубрива

Еколошкото влијание на традиционалните синтетички ѓубрива е добро документирано, и од достапните информации слободно можеме да заклучиме дека нивната употреба придонесува за деградација на почвата, загадување на водите и зголемени емисии на стакленички гасови. Наспроти тоа, био-базираните ѓубрива, добиени од органска материи како компост, шталско ѓубре и растителни остатоци, претставуваат поодржливо решение.

1. Намалување на емисиите на стакленички гасови:

Производството на синтетички азотни ѓубрива е многу енергетски интензивно, што резултира со значителни емисии на CO₂. Истражувањата покажуваат дека био-базираните ѓубрива можат да ги намалат емисиите на стакленички гасови за до 50% во споредба со синтетичките алтернативи (Lynch et al., 2020). Дополнително, студија на Европската комисија укажува дека користењето на био-базирани ѓубрива може да ги намали вкупните емисии во земјоделството за 19 милиони тони CO₂ еквивалент годишно до 2030 година.

2. Подобрување на здравјето на почвата:

Био-базираните ѓубрива ја подобруваат структурата на почвата преку промоција на микробиолошка активност и зголемување на содржината на органска материја. Според истражување објавено во списанието Agriculture, Ecosystems & Environment, био-базираните ѓубрива можат да ја зголемат органската материја во почвата за до 35% во текот на петгодишен период (Khalil et al., 2019). Ова зголемување на органската материја помага во подобрување на задржувањето на водата и циклусот на хранливи материи, што е клучно за долгорочна земјоделска продуктивност.

3. Подобрување на квалитетот на водите:

Синтетичките ѓубрива придонесуваат за испирање на хранливите материи и загадување на водите, што води кон еутрофикација. Од друга страна, био-базираните ѓубрива имаат пониски стапки на испирање. Студија спроведена од Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации (ФАО) открива дека био-базираните ѓубрива го намалуваат испирањето на азот за 25-40% во споредба со синтетичките ѓубрива. Оваа редукција води до подобар квалитет на подземните води и поздрави водни екосистеми.

Економски придобивки

Преминот кон био-базирани ѓубрива нуди економски предности, особено во региони каде синтетичките ѓубрива се скапи или каде органскиот отпад е лесно достапен.

1. Економска исплатливост:

Био-базираните ѓубрива можат да се произведат од земјоделски нуспроизводи и отпад, што често доведува до пониски производствени трошоци. На пример, студија на Меѓународниот центар за развој на ѓубрива (IFDC) укажува дека био-базираните ѓубрива можат да ги намалат вкупните влезни трошоци за до 30% во земјоделските системи со мали земјоделци, особено во земјите со низок приход (Sanginga et al., 2021). Ова ги прави био-базираните опции привлечни за земјоделците кои бараат поекономични алтернативи.

2. Зголемен принос на културите:

Додека синтетичките ѓубрива обезбедуваат непосреден поттик на хранливите материи, био-базираните ѓубрива придонесуваат за одржлива, долгорочна плодност на почвата. Истражување објавено во Frontiers in Plant Science покажа дека користењето на био-базирани ѓубрива може да го зголеми приносот на културите за 10-15% со текот на времето, благодарение на подобрувањето на здравјето на почвата и достапноста на хранливите материи (López-Garrido et al., 2020). Особено, био-базираните ѓубрива покажале зголемување на приносот на пченица за 12% и на пченка за 15% во споредба со необработени почви.

Придонес кон циркуларна економија

Био-базираните ѓубрива играат значајна улога во создавањето циркуларна економија во земјоделството. Преку конвертирање на органскиот отпад во ѓубрива, земјоделците можат да го намалат отпадот, да ја минимизираат екстракцијата на ресурси и да промовираат одржливи земјоделски практики.

1. Намалување на отпадот:

Секоја година, милиони тони органски отпад се генерираат глобално, од кои многу завршуваат на депонии или се согоруваат. Био-базираните ѓубрива помагаат да се пренасочи овој отпад од депониите, намалувајќи ги емисиите на метан и другите еколошки влијанија. Според извештај на Европската алијанса за биоекономија (EBA), био-базираните ѓубрива може да го намалат отстранувањето на земјоделскиот отпад за 60% до 2035 година.

2. Ефикасност на ресурсите:

Преку рециклирање на органската материја, био-базираните ѓубрива ја намалуваат зависноста од минирани минерали како фосфорот. ФАО проценува дека глобалните резерви на фосфор би можеле да се исцрпат за 50-100 години со сегашните стапки на екстракција. Био-базираните ѓубрива помагаат да се затвори фосфорниот циклус, намалувајќи ја побарувачката за 15-20% и продолжувајќи го животниот век на овој критичен ресурс.

Проект Б-ФЕРСТ

Главната цел на Б-ФЕРСТ е да ја интегрира валоризацијата на био-отпадот во плановите за управување со земјоделството преку создавање на нови кружни (циркуларни) и био-базирани синџири коишто започнуваат од биолошкиот отпад. Благодарение на директната интеракција помеѓу фармерите и секторот за ѓубрива, проектот Б-ФЕРСТ има за цел да ја промени парадигмата на вештачките ѓубрива преку развивање на 8 иновативни ѓубрива: специјализираните хранливи материи ќе бидат обезбедени со прилагодено дозирање приспособено на потребите на земјоделците за да се подобри ефикасноста и одржливоста.

Приоритетите на проектот Б-ФЕРСТ се следни:

• го валоризира недоволно експлоатираниот био-отпад за одржливо земјоделско управување;
• развива 8 нови производи за широка потрошувачка на зелени ѓубрива кои ќе се продаваат по
  конкурентни цени;
• ја намалува зависноста на суровините со замена на 15-40% со биолошки отпад;
• ја подобрува одржливоста на вештачките ѓубрива и нивното управување во земјоделството;
• ја намалува потрошувачката на вода и енергија, како и јаглеродот за 10%;
• дефинира упатства за сертификација и стандарди за квалитет на ниво на ЕУ;
•  ја подобрува економијата на земјоделците благодарение на развојот на прилагодени хранливи материи.

Проектот Б-ФЕРСТ го објави финалното видео: „Како да се трансформира биолошкиот отпад во биоѓубрива за позелена иднина“. Погледнете го видеото на овој ЛИНК за да се запознаете со резултатите од проектот!

Заклучок

Био-базираните ѓубрива нудат ветувачка, одржлива алтернатива на синтетичките ѓубрива. Со придобивки како што се намалени емисии на стакленички гасови, подобрено здравје на почвата и зголемени приноси на култури, тие придонесуваат за поотпорен земјоделски систем. Дополнително, нивната улога во поддршката на циркуларната економија преку намалување на отпадот и ефикасното искористување на ресурсите ги прави клучни играчи во иднината на земјоделството. Како што истражувањата сè повеќе ги потврдуваат нивните предности, био-базираните ѓубрива се на пат да станат составен дел од глобалните земјоделски практики, обезбедувајќи прехранбена безбедност додека го зачувуваат животниот амбиент.

Преминувањето кон био-базирани ѓубрива не е само чекор кон поодржлива иднина, туку и економски изводлива стратегија која им носи придобивки на земјоделците и на планетата. Статистичките податоци го покажуваат тоа: промената кон био-базирани ѓубрива може да донесе значајни еколошки и економски резултати.

Автор: Дарко Јанчески

Законски е забрането неовластено преземање на содржини од МојаФарма.мк без наведување на извор на информацијата, цитат и пренесување на линк до оригиналната страница. МојаФарма.мк може да покрене соодветна постапка за заштита на своите права пред надлежен орган.

---

Референци:

– Khalil, A., et al. (2019). The Effects of Organic Fertilizers on Soil Structure and Crop Productivity. Agriculture, Ecosystems & Environment, 285, 106635.

– López-Garrido, R., et al. (2020). Long-Term Effects of Bio-Based Fertilizers on Crop Yield. Frontiers in Plant Science, 11, 1012.

– Lynch, D. H., et al. (2020). Reducing Greenhouse Gas Emissions through the Use of Bio-Based Fertilizers. Journal of Cleaner Production, 253, 120045.

– Sanginga, N., et al. (2021). Bio-based Fertilizer Usage in Sub-Saharan Africa: Economic and Agricultural Impacts. International Fertilizer Development Center Report.